Уушгины архаг бөглөрөлт өвчин (COPD)
Тойм
УАБӨ гэдэг нь үрэвслийн улмаас агаар дамжих жижиг гуурсан хоолойд агаарын урсгал хязгаарлагдах уушгины өвчин юм. Тамхи татаx нь УАБӨ үүсэх үндсэн эрсдэлт хүчин зүйл боловч орчны нөлөө, агаарын бохирдол агаар дамжуулах замын архаг халдвар нөлөөлж болно. Удамшлын α1 антитрипсины дутагдал нь зарим хүмүүст УАБӨ үүсэх эрсдэл хүчин зүйл болдог.
УАБӨ нь ихэвчлэн амьсгал дамжуулах замын архаг халдвараар эхлээд эмфиземд шилжих бөгөөд, улмаар гуурсан хоолойг эргэшгүй бүтцийн өөрчлөлтөд оруулж, нарийсалд хүргэж альвеолд гипервентиляци үүсгэдэг. Эдгээр өөрчлөлтүүд нь амьсгалах талбайг багасгаснаар хүчилтөрөгчийн шингээлт, нүүрс хүчлийн хийн ялгаруулалтыг багасгаж улмаар гипокси, гиперкапни үүсэхэд хүргэнэ.
Ихэнх өвчтөнүүд амьсгаадна, цэргүй хий ханиалгана гэж зовуурладаг. Хожуу үедээ, УАБӨ нь даамжирч амьсгаадах, зүрх дэлсэх, цианоз үүсэх зэрэг шинжүүд нь гүнзгийрдэг. Бодит үзлэг болон спирометрийн шинжилгээний хүчилсэн амьсгалын багтаамж, амьдралын багтаамжийн үзүүлэлтэд үндэслэж оношийг тогтооно. Бусад багажийн шинжилгээнүүд, тухайлбал рентген шинжилгээ нь өвчний үе шат, хүндрэлийг илрүүлэхэд туслах боловч онош батлахад ашиглахгүй. Цусны хийн шинжилгээ болон пульсоксиметрийн тусламжтайгаар өвчтөний хүчилтөрөгчийн хангамжийг хялбар илрүүлэх боломжтой. GOLD стандартын дагуу бүх УАБӨ–тэй өвчтөнүүдийн үе шатыг тогтоох шаардлагатай бөгөөд үе шатаас нь хамааран эмчилгээний сонголтыг хийхдээ голдуу богино болон урт хугацааны гуурсан хоолой тэлэх эмүүд, глюкокортикоидоос сонгоно. Хүнд үе шатанд буй хүчилтөрөгчийн хэрэгцээ бүхий өвчтөнүүдэд хөнгөвчлөх эмчилгээг санал болгодог. УАБӨ-ий хүндрэлд уушгины артерийн даралт ихсэх, амьсгалын дутагдал багтана. Хамгийн ноцтой хүндрэл амьсгалын цочмог дутагдал байна.
Тодорхойлолт
- УАБӨ гэдэг нь агаар дамжих жижиг гуурсан хоолойн бүтцийн өөрчлөлтийн улмаас агаарын урсгал хязгаарлагдаж амьсгалын замын шинж тэмдгүүд тогтвортой илэрдэг уушгины архаг өвчин юм.
- ДЭМБ тодорхойлолт: Хоёр жил дараалан хамгийн багадаа гурван сар цэртэй ханиалгах.
- Архаг бронхит болон эмфизем гэсэн үндсэн 2 хэсэгт хуваагдана.
- Архаг бронхит: 2 жил дараалан нэг удаадаа дор хаяж 3 сарын турш цэртэй, хий ханиалгах шинж тэмдэг илэрсэн бол
- Эмфизем: Хийн солилцоо явуулах уушгины хялгасан судаснууд болон альвеолын хананд бүтцийн эргэшгүй өөрчлөлт үүссэнээр захын, төгсгөлийн гуурсан хоолойнууд тэлэгдэж агаарын хуримтлал үүсэх