F40
Айдаст сэтгэл түгших эмгэгүүд - Phobic anxiety disorders
Дэд ангилал: (F40-F48) Стресстэй холбоотой, неврозын болон биеийн хэлбэрийн эмгэгүүд - Neurotic, stress-related and somatoform disorders
Орхих нь:
- F91.-д хамаарах зан төрхийн эмгэгтэй холбоотой эмгэг (F92.8)
Хэвийн үед айдас хүргэхээргүй нөхцөл байдалд сэтгэл түгших үндсэн шинж тэмдэг илэрдэг бүлэг эмгэгийг хэлнэ. Үүний улмаас өвчтөн эдгээр нөхцөл байдлаас айдаг ба зайлсхийхийг хичээдэг. Өвчтөний сэтгэлийн зовинол нь зүрх хүчтэй дэлсэх, ухаан алдах гэх мэт шинж тэмдгээр илэрч, үхэхээс айх, биеэ барьж чадахаа болихоос айх буюу үхэхээс айх мэдрэмж төрдөг. Айдас төрүүлдэг нөхцөл байдал үүсч болзошгүй хэмээн хүлээх нь өвчтөнд түгшүүр төрүүлдэг. Айдас хүрэн сэтгэл түгших ба сэтгэл гутрах нь хавсарч илрэх хандлагатай. Ийм тохиолдолд дээрх хоёр оношийг хоёуланг нь тавих эсэх нь эмгэгийн үргэлжлэх хугацаа ба өвчтөнд ямар эмчилгээ хийх шаардлагатай байгаагаар тодорхойлогдоно.
- F40.0 - Талбайн айдас [агорафобия]
- Гэрээсээ гарах, дэлгүүр хоршоо, олон хүнтэй буюу нийтийн газар орох, эсвэл галт тэрэг, автобус, онгоцонд суухаас айх бүлэг айдсыг хэлнэ. Сандралд орох эмгэг нь одоогийн ба өнгөрсөн тохиолын олонтаа тохиолдох онцлог юм. Сэтгэл гутрах ба үл ялих зовлонт бодол санаа, нийгмийн айдас дагалдаж илрэх нь түгээмэл. Ийм эмгэгтэй хүмүүс айдас хүргэдэг нөхцөл байдлаас зайлсхийхийг хичээдэг ба энэ нь хялбар байдаг тул өвчтөнд түгшүүр харьцангуй бага үүсдэг.
- Сандрах эмгэггүй агорафоби
- Агорафобитэй хавсарсан сандрах эмгэг
- F40.1 - Нийгмийн айдас
- Бусад хүмүүс ажиглаж харахаас айснаас нийгмийн нөхцөл байдлаас зайлсхийн холдоход хүргэдэг эмгэг. Нийгмийн гүн айдас нь ихэвчлэн өөрийгөө дутуу үнэлэх буюу шүүмжлэх айдастай холбоотой байдаг. Энэ үед нүүр улайх, гар чичрэх, огиудас хүрэх, шээс хүрэх зэрэг шинж тэмдэг илэрнэ. Өвчтөн эдгээр шинж тэмдэг нь нийгмийн айдсаас болж үүсч байгааг ойлгохгүй, анхдагчаар үүсч байгаа мэтээр хүлээж авах нь түгээмэл байдаг. Эдгээр шинж тэмдэг нь сандрах дайрал хүртэл даамжирч болно.
- Антропофоби
- Нийгмийн невроз
- F40.2 - Өвөрмөц (тусгаарлагдмал) айдас
- Тодорхой амьтанд дөхөн очих, өндөрлөг газар байх, тэнгэр дуугарах, харанхуйд нислэг хийх, битүү орон зайд байх, нийтийн бие засах газар бие засах, тодорхой хоол идэх, шүдээ эмчлүүлэх, цус ба гэмтлийг харах зэрэг маш өвөрмөц нөхцөл байдлуудаас айх эмгэг. Энэ нь хийсвэр төсөөлөл байж болох ч хэрэв ийм нөхцөл байдал бодитоор үүсвэл агорафоби, нийгмийн айдсын нэгэн адил сандралд орж болно.
- Акрофоби
- Амьтнаас айх
- Битүү орон зайнаас айх [клaустрофоби]
- Энгийн айдас
Орхих нь: - биеийн хэлбэр гажихаас айх эмгэг
(дэмийрлийн бус) (F45.2) - өвдөхөөс айх (F45.2)
- F40.8 - Бусад айдаст сэтгэл түгших эмгэг
- F40.9 - Айдаст сэтгэл түгших эмгэг, тодорхойгүй
- Айдас ӨЗГ
- Айдаст байдал ӨЗГ
A group of disorders in which anxiety is evoked only, or predominantly, in certain well-defined situations that are not currently dangerous. As a result these situations are characteristically avoided or endured with dread. The patient's concern may be focused on individual symptoms like palpitations or feeling faint and is often associated with secondary fears of dying, losing control, or going mad. Contemplating entry to the phobic situation usually generates anticipatory anxiety. Phobic anxiety and depression often coexist. Whether two diagnoses, phobic anxiety and depressive episode, are needed, or only one, is determined by the time course of the two conditions and by therapeutic considerations at the time of consultation.
- F40.0 - Agoraphobia
- A fairly well-defined cluster of phobias embracing fears of leaving home, entering shops, crowds and public places, or traveling alone in trains, buses or planes. Panic disorder is a frequent feature of both present and past episodes. Depressive and obsessional symptoms and social phobias are also commonly present as subsidiary features. Avoidance of the phobic situation is often prominent, and some agoraphobics experience little anxiety because they are able to avoid their phobic situations.
- Agoraphobia without history of panic disorder
- Panic disorder with agoraphobia
- F40.1 - Social phobias
- Fear of scrutiny by other people leading to avoidance of social situations. More pervasive social phobias are usually associated with low self-esteem and fear of criticism. They may present as a complaint of blushing, hand tremor, nausea, or urgency of micturition, the patient sometimes being convinced that one of these secondary manifestations of their anxiety is the primary problem. Symptoms may progress to panic attacks.
- Anthropophobia
- Social neurosis
- F40.2 - Specific (isolated) phobias
- Phobias restricted to highly specific situations such as proximity to particular animals, heights, thunder, darkness, flying, closed spaces, urinating or defecating in public toilets, eating certain foods, dentistry, or the sight of blood or injury. Though the triggering situation is discrete, contact with it can evoke panic as in agoraphobia or social phobia.
- Acrophobia
- Animal phobias
- Claustrophobia
- Simple phobia
Excludes: - dysmorphophobia (nondelusional) (F45.2)
- nosophobia (F45.2)
- F40.8 - Other phobic anxiety disorders
- F40.9 - Phobic anxiety disorder, unspecified
- Phobia NOS
- Phobic state NOS