Шарх хаах ерөнхий зарчмууд (Principles of Wound closure)
Гоо сайханы пластик мэс засал, Ерөнхий мэс засал, Мэс засал, Нөхөн сэргээх пластик мэс засал
Сүүлийн шинэчлэл: 2025/02/17
Тойм
Шарх хаах гэдэг нь оёдол, үдээс, шархны наалт, эдийн цавуу зэрэг материалыг ашиглан шархны ирмэгийг ойртуулан бэхлэх процесс юм. Энэ нь анхдагч эсвэл гуравдагч (хожуу хаалт) хаалтын гэх зэрэг байж болно.
Анхдагчаар шархыг хаах нь бохирдоогүй, саяхан үүссэн, ирмэгийг амархан ойртуулж болох (таталдал байхгүй), цэвэр эсвэл халдварын эрсдэл багатай шарханд хийгдэнэ. Бохирдсон шархыг хоёрдогчоор эдгээх эсвэл гуравдагчаар (хожуу хаалт) хаах боломжтой. Хүнд хэлбэрийн нарийн төвөгтэй шарх нь нарийн мэргэжлийн эмчийн тусламж, өвөрмөц эмчилгээ шаардаж болно. Хүүхэд болон ахмад настнуудад онцгой анхаарах зүйлс байж болзошгүй.
| Шарх хаалт | |||
| Тодорхойлолт | Давуу тал | Сул тал | |
| Оёдол (Suturing) | Шархны ирмэгийг зориулалтын зүү, оёдлын утсаар ойртуулан бэхлэх |
|
|
| Эдийн үдээс (Tissue Stapling) | Шархны ирмэгийг зориулалтын метал үдээс болон төхөөрөмж ашиглан ойртуулан бэхлэх |
|
|
| Шархны наалт | Наалт ашиглан шархны ирмэгийг ойртуулж бэхлэх |
|
|
| Эдийн цавуу (Tissue adhesive) | Шархыг зориулалтын эдийн цавуугаар нааж бэхлэх |
|
|
Цочмог шархны эмчилгээ
- Өвчтөнд гэмтлийн үнэлгээ хийх .
- Идэвхтэй цус алдалт байвал цус тогтоох арга хэмжээ авах.
- Тохиромжтой өвдөлт намдаах эмчилгээ хийх.
- Амь насанд аюултай эсвэл мөчийг алдах эрсдэл, хүндрэлүүд байгаа эсэхийг шалгах.
- Хавсарсан гэмтэл байгаа эсэхийг үнэлэх.
- Шархны шинж чанар болон үүссэн хугацааг тодорхойлох.
- Шаардлагатай бол татрангийн эсрэг вакцин хийх.
- Лабораторийн шинжилгээ, дүрс оношилгоо хийх шаардлагыг үнэлэх.
- Шаардлагатай бол бусад мэргэжлийн эмчтэй зөвлөлдөх; мэс заслын заалт байгаа эсэхийг үнэлэх.
- Шархыг цэвэрлэх.
- Тохиромжтой аргаар эмчилж эхлэх:
- Цэвэр, саяхан үүссэн нээлттэй шарх → анхдагчаар хаах
- Хуучин, бохирдсон нээлттэй шарх → хоёрдогчоор хаах
- Хаалттай булчин-ясны гэмтэл → POLICE зарчим
- Хугарал болон үе хамарсан шархны үед мөчийг хөдөлгөөнгүй байлгах.
- Шархны эдгэрэлт удаашрах эрсдэлт хүчин зүйлсийг илрүүлэх.