В лимфоцитын хөгжил
B лимфоцит
- В эсүүд нь ясны хим дэх лимфойд прогенитор эгнээний эсүүдээс үүсэх ба иммунглобулины сегментийн генийн зохицуулалт болон рецепторын бүрдлүүд явагдана.
- В эсийн рецептор бүхий ( B cell receptor) боловсорч гүйцсэн гэнэн В эс нь ясны химээс гарч захын тунгалгийн эрхтэн рүү нүүж гадаргуудаа IgM болон IgD илчилнэ.
В эсийн рецептор ( B cell receptor – BCR)
- Иммунглобулин болон дохио дамжуулагч молекулуудаас бүрдэнэ.
- Иммунглобулин нь хүнд болон хөнгөн гинжээс тогтох ба мембран холбогч иммунглобулины тусламжтай эсийн гадаргууд зүүгдэж байрлана.
- Хүнд гинжний молекулууд (μ, δ, γ, α, болон ε) нь дисульфидийн гүүрээр хөнгөн гинжтэй холбогдоно (κ эсвэл λ)
- Энэхүү бүтэц нь антиген холбогдогч хувирамтгай хэсэг болон байнгын хэсгүүдээс бүрддэг.
- В лимфоцитын доторх генийн бүрдлүүдийн нийлмэлээр ямар төрлийн иммунглобулины молекул ялгарах нь зохицуулагддаг ажээ. Ингэснээр бие биеээсээ ялгаатай маш олон В лимфоцитыг үйлдвэрлэж олон халдварын эсрэг тэмцэх боломжтой. (зураг 1)
В лимфоцитын идэвхжил
- Ингэхдээ дараах 2 алхмаар идэвхэжнэ.
- Алхам 1: антиген В лимфоцитын рецептортой холбогдох
- Алхам 2: В лимфоцитын идэвхжилд маш чухал нөлөөтэй ба уг алхамгүйгээр В лимфоцит идэвхжихгүй. ( Ингэх нь хоргүй антигений эсрэг идэвхжихээс сэргийлнэ.)
- Т эс хамааралт идэвхижил
-
- В лимфоцитын рецептортой холбогдсон антиген эндоцитозлогдож задарна.
- Задарсан антиген MHC II молекултай холбогдоно.
- Цаашид В лимфоцит тунгалгийн зангилаагаар дамжин идэвхэжсэн CD 4+ Т туслагч эстэй уулзах ба энд Т туслагч эс антиген – MHC II молекулыг таньж В эсийг идэвхжүүлнэ. Үүний дүнд В лимфоцит олширно. (Зураг 2)
- Т эс үл хамааралт идэвхижил
- Дурдсанчлан энэхүү идэвхжилд Т эсүүдийн оролцоо шаардлагагүй
- Бактерийн полисахаридууд ( Стрептокок пневмони болон Хемопльюс инфлуенза) зэрэг зарим антигенууд В лимфоцит эсийг шууд идэвхжүүлдэг.
- Иммунглобулин М ийн нийлэгжил бүхий богино хугацааны дархлааны хариу урвал үзүүлэх ба дархлааны санамж үүсдэггүй онцлогтой.
- Идэвхэжсэн В лимфоцитүүдээс үйл ажиллагааныхаа хувьд ялгаатай В эсүүд үйлдвэрлэхийн тулд дараах процесс өрнөнө.
-
- В эсүүд олшрох
- Авцаал чанар боловсрох
- Өөрөөр хэлбэл зөвхөн тухайн антигенд өвөрмөц болох
- Дээрх үйл явц нь соматик хипермутаци буюу иммунглобулины хүнд, хөнгөн гинжний программчлагдсан мутацийн дүнд үүснэ
- В лимфоцитийн гадаргуугийн рецепторийн антиген таних болон холбогдох чадвар сайжирна
- Ангийн солигдолт
- Хүнд гинжний генийн экспресс нь аль төрлийн иммунглобулин үйлдвэрлэгдэхийг шийднэ (IgM, IgG, IgE, IgA, IgD
- Уг үйл явц цитокины нөлөөгөөр явагдана.
- Сийвэнгийн эс буюу санамжийн эс болон ялгаран хөгжих ( Зураг 3)
Эх срвалж: https://www.lecturio.com/concepts/humoral-adaptive-immunity//Developments of B cells