Бидний зүрх он цагийн хувьслын явцад хэрхэн өөрчлөгдсөн бэ? Энэ асуултыг судлахын тулд Харвардын кардиологич доктор Аарон Баггис Африкийн сармагчин, Мексикийн фермерүүд, Америкийн тамирчдын зүрхийг харьцуулсан өвөрмөц судалгаа хийжээ.
Тэд нас ахих тусам эрүүл чийрэг байхын тулд амьдралынхаа туршид тогтмол эрч хүчтэй алхах эсвэл гүйх нь чухал болохыг зөвлөдөг
Харвардад харьяалагддаг Массачусетс Нэгдсэн Эмнэлгийн зүрх судасны лабораторийн захирал доктор Баггис.
Судалгаанд сармагчингууд (горилла ба шимпанзе) ба идэвхгүй дөрвөн эрэгтэй, тэсвэр тэвчээр шаардсан спортын тамирчин, хөлбөмбөгчин, Тарахумара индиан гэсэн дөрвөн өөр бүлэгт судалгаа хийжээ. Бүх төрлийн үйл ажиллагааны үеэр нь хийсэн хэт авиан тусламжтайгаар зүрхний нарийвчилсан судалгааг хийсэн.
Эртний хүмүүс
Бидний хамгийн ойрын хувьслын төрөл төрөгсөд болох Шимпанзе нь өдрийн ихэнх цагийг хооллож, амрахад авирах, зодолдох зэргээр богино тэмцэл/барилдаан/ хийдэг.
Энэхүү товч боловч эрч хүчтэй ажил нь зүрхний тасалгаанд ачаалал үүсгэдэг бөгөөд зүрхний хана илүү зузаан болсон байдаг. Харин эртний өвөг дээдэс маань амьд үлдэхийн тулд ан агнаж, хоол хүнс цуглуулж, холын зайд алхаж, явахыг шаарддаг нөхцөлд амьдардаг байсан.
Хувьсал хөгжихийн хэрээр эрт цагийн тариаланчид бие махбодийн тэсвэр тэвчээрт тулгуурлан хоол хүнсээ тарих, арчлах, хураах ажил хийдэг байж.
Үүний үр дүнд хүний зүрх нимгэн ханатай, илүү уян хатан болж өөрчлөгдсөн. Зүрхний камер бага зэрэг томорч, үл ялиг өвөрмөц бүтэцтэй болсон. Энэ нь илүү их цус шахсаны дараа эргээд зүрх тайвшрахад тусалдаг.
Цэвэр зүрх ?
Мексикийн Copper Canyon-д амьдардаг Тарахумара индианчууд барууны соёлын нөлөөнд автагдалгүй үлдсэн цөөхөн соёл иргэншлийн нэг юм.
Тэд антропологичид газар тариаланчид шиг өдөр тутмын амьдрал даа алхах, түргэн явах зэрэг өөр олон төрлийн хөдөлгөөнүүдийг бүтэн өдрийн туршид хийх хэв маягаар амьдардаг
Тэдний зүрх нь байгалийн хөгжлийн явцад хэрхэн яаж өөрчлөгдсөнийг мэдэж болно. Хэрэв хүсвэл та зүрхний жинхэнэ хэлбэрийг мөн олж харж болно
Доктор Баггис
Таны зүрх ямар дасгал хийснээс хамааран амьдралын чинь туршид зохицдог
Зүрхний гол шахуурга болох зүүн ховдол нь хүний өдөр тутмын амьдралын хэв маяг, үйл ажиллагааг илэрхийлдэг. Тамирчид тэр тусмаа гүйгчдийн зүүн ховдол нь дунджаас урт, илүү том, уян харимхай байжээ.
Нөгөө талаар хөл бөмбөг тоглогчдын зүрх нь тэдний хүч чадлын бэлтгэлийг илтгэдэг богинохон, эрч хүчтэй дасгал хийхэд илүү зохицсон байв. Зүүн ховдлын хана нь илүү зузаан, уян хатан биш байсан тул эзлэхүүн гэхээсээ илүү даралтыг тэсвэрлэх боломжийг олгодог.
Идэвхгүй байдал нь зүрхэнд хор хөнөөл учруулдаг
Гэсэн хэдий ч дасгал хөдөлгөөн хийдэггүй эрчүүдийн хэсэг эрүүл мэндийн талаар мэдлэг хамгийн чухал гэж доктор Баггиш хэлэв. Эдгээр 20-30 насныхан эрчүүдэд өндөр даралт гэх мэт зүрхний өвчлөлийн эрсдэлт хүчин зүйлүүд байдаггүй ч гэсэн тэдний зүрх нь уян хатан биш бусад судалгааны бүлгийг бодвол хана нь хөгжөөгүй байв.
Хэрэв та биеийн дасгал өдөр бүр хийдэггүй бол зүрх их хэмжээний цус шахдаггүй. Зүрх ба судас хоёулаа хатуурч эхэлдэг
Доктор Баггис
Дасгал нь цусны даралт ихсэхээс сэргийлдэг
Харамсалтай нь, Америкийн насанд хүрэгчдийн дөнгөж 20 орчим хувь нь долоо хоногт дунд зэргийн эрчимтэй дасгал хийдэг байна. Насанд хүрэгчдийн гуравны нэг нь цусны даралт ихтэй байдаг.
Гэхдээ бид хүмүүст тэдний сонгосон шалтгаан, үр дагаврыг ойлгоход нь туслах тусам бидний амьдрал илүү дээр байх болно.
Доктор Баггис
Хэдийгээр амьдралынхаа туршид дасгал хийх нь илүү дээр байдаг ч эхлэхэд хэзээ ч оройтдоггүй. Ихэнх хүмүүсийн хувьд хөдөлгөөнгүй байдлаас идэвхитэй болж өөрчлөгдөх нь хэцүү бөгөөд зан авирын жинхэнэ өөрчлөлтийг шаарддаг.
Эх сурвалж: Cardio Exercise, Harvard Health Publishing
