Ашиглах заавар:
Хүнд ходоод, улаан хоолойн тодорхой хэмжээний физиологийн сөөргөө байдаг. Физиологийн сөөргөө нь ихэвчлэн хоол идсэний дараа тохиолддог, богино хугацаанд үргэлжилдэг, шинж тэмдэггүй байдаг бөгөөд унтах үед ховор тохиолддог. Харин эмгэг сөөргөө нь ихэвчлэн шөнийн цагаар тохиолддог бөгөөд эмнэлзүйд тодорхой шинжүүд илэрдэг, цаашлаад салст бүрхэвчийг гэмтээдэг.
Ходоод, улаан хоолойн сөргөө өвчин (GERD) гэдэг нь ходоодны агууламж улаан хоолой руу сөргөн орж, зовуурь үүсгэх, хүндрэх эмгэг юм. Ходоод-улаан хоолойн сөргөө өвчин гэсэн нэр томьёонд улаан хоолойн сөөргөө болон түүний хүндрэлүүдийг хамруулан ойлгох ба улаан хоолойн үрэвсэл үүсээгүй байж болно.
Эпидемиологийн 15 судалгааг хамруулсан системт тоймоор GERD өвчний тархалт барууны орнуудад 10-20%, Азид 5%-иас бага байна. Барууны орнуудад жилд ойролцоогоор 1000 хүн амд 5 тохиолдол шинээр оношлогдож байна. АНУ-д хийсэн хүн амд суурилсан судалгаагаар судалгаанд оролцогчдын 22 хувь нь сүүлийн нэг сарын дотор цээж хорсох эсвэл огих, гулгих зовуурьтай байсан гэж мэдээлжээ. GERD-ийн тархалтыг тооцоход түвэгтэй учир цээж хорсох, огих, гулгих (долоо хоногт ≥2 удаа) нь эмнэлзүйн хувьд чухал ач холбогдолтой. Гэсэн хэдий ч улаан хоолойн үрэвсэл, Барреттийн улаан хоолой зэрэг эмгэг өөрчлөлт илэрсэн үед ч цээж хорсох шинж илрэхгүй тохиолдол байдаг.
GERD-ийг хоол боловсруулах дээд замын дурангийн шинжилгээнд улаан хоолойн салст бүрхэвчийн харагдах байдал дээр үндэслэн дараахь байдлаар ангилдаг.
GERD нь улаан хоолойн хамгаалах хүчин зүйл, гэмтээгч хүчин зүйлийн (сөөргөөний давтамж, сөөргөөний агуулагдахууны хүчилшилт, улаан хоолойн хэт мэдрэгшил) тэнцвэр алдагдсанаас үүсдэг. Ходоодны агуулагдахуун буцаж улаан хоолойд сөргөж орохоос сэргийлсэн хэд хэдэн хориг, хамгаалалт байдаг ба эдгээр хоригууд хавсран улаан хоолойг хамгаалж байдаг. Үүнд:
Бусад шалтгаан, хүчин зүйл:
Цээж хорсох зовуурийг өвчтөнүүд өвчүүний цаана хорсох мэдрэмж төрөх ба энэ нь ихэнх тохиолдолд хоол идсэний дараа илэрдэг гэж тайлбарладаг. Цээж хорсох зовуурь долоо хоногийн нэг өдөр илэрвэл хөнгөн, долоо хоногт хоёр ба түүнээс дээш өдөр илэрвэл дунд болон хүнд зэрэг гэж үзнэ.
Гулгих шинжийг өвчтөнүүд хүчиллэг, гашуун шингэн боловсруулагдаагүй хоолны үлдэгдэлтэй холимог байдлаар ам болон залгиурт буцаж гарна гэж өгүүлдэг.
Бусад шинжүүд:
Сонгомол шинжтэй өвчтөн – Цээж хорсох, гулгих шинжүүд илэрсэн өвчтөнг эмнэлзүйн шинжийг үндэслэн оношилж болно.
Сонгомол шинж тэмдэг илрээгүй өвчтөн – Цээж хорсох, гулгих шинжүүд илрээгүй ч GERD-ийн бусад шинжүүд илэрсэн өвчтөнүүдэд нэмэлт шинжилгээ хийж, бусад өвчнөөс ялган оношилно.
Ходоод, дээд гэдэсний уян дурангийн шинжилгээ
Лос Анжелесийн ангилал
Эдийн шинжилгээ – GERD-ийн шинж тэмдэг илэрсэн гурван хүн тутмын хоёрт уян дурангийн шинжилгээгээр салстын өөрчлөлт илэрдэггүй ч эдийн шинжилгээнд өөрчлөлт гарсан байдаг.
Электрон микроскопт:
Улаан хоолойн манометрийн шинжилгээ – Уян дурангийн шинжилгээнд өөрчлөлтгүй боловч цээжээр өвдөх, горойх шинж илэрч буй өвчтөнүүдэд улаан хоолойн хөдөлгөөний эмгэгийн үгүйсгэх зорилгоор манометрийн шинжилгээ хийж, улаан хоолойн гүрвэлзэх хөдөлгөөнийг үнэлнэ.
Амбулаторийн рН мониторинг
GERD-ийн улаан хоолойн үрэвсэлт өөрчлөлтийг дараах эмгэгээс ялган оношилно.
Горойх шинж илэрсэн тохиолдлыг дараах эмгэгээс ялган оношилно.
Өвчтөнийг үнэлж, алгоритмын дагуу эмчилнэ.
Шархлаат бус улаан хоолойн сөөргөө буюу хөнгөн болон дунд хэлбэрийн зовуурьтай үед амьдралын хэв маяг өөрчлөх, шаардлагатай тохиолдолд хистамин-2 рецепторын антагонист, антацид хэрэглэнэ.
Улаан хоолойн шалбархайт үрэвсэлтэй, хүнд хэлбэрийн зовуурьтай, Барреттын улаан хоолой илэрсэн үед амьдралын хэв маяг өөрчлөх, протоны шахуургын ингибитор хэрэглэнэ. Протоны шахуургын ингибитор үр дүнтэй бол найман долоо хоног үргэлжлүүлсний дараа дахин дурангийн шинжилгээ хийж, шарх, үрэвслийн эдгэрэлт, Барреттын улаан хоолойн өөрчлөлтийг үнэлнэ.
Хүчил дарангуйлах эмчилгээ (насанд хүрэгсдийн) |
||
Эмийн бодис | Бага тун | Стандарт тун |
Хистамин-2 рецепторын антагонист | ||
Фамотидин | 10 мг өдөрт хоёр удаа | 20 мг өдөрт хоёр удаа |
Низатидин | 75 мг өдөрт хоёр удаа | 150 мг өдөрт хоёр удаа |
Циметидин | 200 мг өдөрт хоёр удаа | 400 мг өдөрт хоёр удаа |
Протоны шахуургын ингибитор | ||
Омепразол | 10 мг өдөрт нэг удаа | 20 мг өдөрт нэг удаа |
Ланзопразол | 15 мг өдөрт нэг удаа | 30 мг өдөрт нэг удаа |
Эзомепразол | 10 мг өдөрт нэг удаа | 20 мг өдөрт нэг удаа |
Пантопразол | 20 мг өдөрт нэг удаа | 40 мг өдөрт нэг удаа |
Дексланзопразол | – | 30 мг өдөрт нэг удаа |
Рабепразол | 10 мг өдөрт нэг удаа | 00 мг өдөрт нэг удаа |
ПШИ стандарт тунгаар өдрийн нэг хэрэглэхэд үр дүнгүй, зовуурь, шинж тэмдэг арилахгүй бол тэсвэртэй сөөргөө гэж үзнэ. Тэсвэртэй сөөргөөний үед:
Амьдралын хэв маяг өөрчлөх
Эмийн эмчилгээ
Мэс засал эмчилгээ
GERD улаан хоолойн болон улаан хоолойн бус хүндрэл гарч болно.
Улаан хоолойн хүндрэл
Улаан хоолойн бус хүндрэл
тогтмол авахыг хүсвэл өөрийн мэдээллийг доор оруулаад илгээхийг дарна уу !