Бүдүүн гэдэсний шархлаат үрэвсэл (Ulcerative colitis)

Хоол боловсруулах замын эмгэг> Хэвлийн хөндийн мэс засал

Ерханат Хуанбай

Сүүлийн шинэчлэл:2022/11/03

203

Ашиглах заавар:

Үндсэн агуулгыг аль болох бүгдийг товч багтаахыг хичээсэн ба түлхүүр үгсээр бичсэн болно.
симбол дээр хулганаа аваачихад нэмэлт тайлбар харагдана.
симбол дээр хулганаа аваачихад тухайн эмийн нэмэлт мэдээллүүд харагдана.
Доогуур зураастай эсвэл Bold-р бичсэн хэсэг дээр хулганаа аваачихад тухайн хэсгийн тодорхойлолт гарч ирэх ба цааш унших хэсгийн холбоос гарч ирнэ.

Шархлаат колит гэдэг нь шулуун гэдэс, мухар гэдэс, бүдүүн гэдэсний салст бүрхүүлийн архаг үрэвсэлээр илэрдэг гэдэсний үрэвсэлт өвчин юм. Цустай суулгах, хэвлийгээр өвдөх, гэнэт хүндээр бие засах мэдрэмж төрөх зэрэг нийтлэг шинж тэмдгүүд илэрдэг. Лабораторийн шинжилгээнд үрэвслийн маркерууд болон өтгөний калпротектин ихэссэн байдаг.

Өвчний оношилгоонд шаардлагатай биш ч гэсэн pANCA байх нь шархлаат колит өвчнийг илтгэнэ. Оношийг баталгаажуулахын тулд дурангийн шинжилгээ хийх шаардлагатай бөгөөд шинжилгээгээр салст бүрхүүлийн эрози эсвэл шархлаа зэрэг өөрчлөлтүүд илэрдэг. 5-Аминосалицилийн хүчил нь хөнгөн, дунд зэргийн өвчнийг эмчлэх үндсэн арга юм.

Хүнд зэргийн өвчнийг намжмал байдалд оруулахын тулд ихэвчлэн кортикостероидууд эсвэл бусад дархлаа дарангуйлагч эмүүдийг хэрэглэх шаардлагатай байдаг. Дистал колитийн үед эмүүдийг шулуун гэдсээр хэрэглэж болно, харин проксимал үрэвсэлийн үед нь амаар уух шаардлагатай байдаг. Хүндрэлтэй шархлаат колит эсвэл дисплази бүхий өвчтөнүүдэд проктоколэктоми хийх заалттай байдаг. Шархлаат колитиай өвчтөнүүд бүдүүн гэдэсний хорт хавдраар өвчлөх эрсдэл өндөр байдаг тул дурангийн шинжилгээгээр тогтмол хянах шаардлагатай.

Тархалт
- АНУ-д ойролцоогоор 600,000 насанд хүрэгчид шархлаат колитээр өвчилсөн байдаг.
- Үндэс угсааны хувьд
  - Хар арьстан, испани, ази хүмүүстэй харьцуулахад цагаан арьстнуудад түгээмэл тохиолддог
  - Ашкенази еврей гаралтай хүмүүсийн дунд хамгийн өндөр тархалттай байдаг
Оргил тохиолдол
- 15-35 нас
- Мөн 55-аас дээш насны хүмүүст түгээмэл ажиглагдаж болно.
- Хүйс: ♂ = ♀
Монгол улсад🇲🇳:
- Шархлаат колитын 70.8% нь архаг явцтай, 66.7% нь идэвхижилтэй, 18.1% нь өндөр идэвхижилтэй, 34.7% нь эсийн гажигшилтай нь тогтоогдсон.
- Шархлаат колитаар зонхилон 26-55 насны хүмүүс хүйс ялгаваргүй өвчилж байгаа бөгөөд шинээр үүссэн шархлаат колит шулуун гэдсэнд 40.5%, мухар гэдсэнд 27%, хөндлөн гэдсэнд 18.9%, тахир гэдсэнд 13.5% тусс тус оношлогдсон байна.