Нойр булчирхайн цочмог үрэвсэл нь ихэвчлэн цөсний хүүдийн чулуу болон архины шалтгаанаар үүсгэгддэг, хэвлийн өвдөлт ба сийвэн дэх нойр булчирхайн ферментүүдийн ихсэлтээр илэрдэг үрэвсэлт өвчин юм. Нойр булчирхайн шүүрэлд агуулагдах хоол боловсруулах протеолитик ферментүүд нь нойр булчирхайн гэмтлийн гол шалтгаан болдог.

Нойр булчирхайн үрэвслийг аль болох хурдан таньж, оновчтой эмчилгээнд эрт оруулах нь өвчний явц, тавиланд нөлөөлдөг. Эмнэлзүйд хэвлийгээр өвдөх, дотор муухайрах, бөөлжих зэрэг мэс заслын хурц өвчний шинжээр илрэх ба НБЦҮ-ийг илтгэх биохимийн өөрчлөлт (амилаза ба липаза >3 ULN), үрэвслийн үзүүлэлтүүд (WBC>16.000×103 , CRP нэмэгдэх) илэрнэ. Энэ үед хэвлийн хэт авиан шинжилгээг хийж болох ба оношийг батлах үндсэн арга нь хэвлийн тодосгогчтой КТ-ийн шинжилгээ байна.

Шингэн сэлбэх, өвдөлт намдаах болон бусад шинж тэмдгийн эмчилгээг хийж, өвчтөний гемодинамикийг тогтмол хянана. Өвдөлт, үрэвслийн үзүүлэлтүүд буурч эхэлвэл амаар хооллолтыг эхлүүлнэ. Цөсний хүүдийн чулууны шалтгаант үрэвслийн үед цөс нойр булчирхайн сувгийг сэтгүүрдэх (ЦНСС, ERCP) эсвэл холецистэктоми хийх зэрэг шалтгааны эсрэг дурангийн болон мэс заслын эмчилгээ хийнэ.

Нойр булчирхайн цочмог үрэвслийн үед нойр булчирхайн үхжил, псевдоцист, буглаа зэрэг хэсэг газрын хүндрэл үүснэ. Үжил, амьсгалын цочмог дистресс хам шинж, эрхтэн тогтолцооны дутагдал, шок зэрэг системийн хүндрэл үүсэх нь нас барах эрсдэлийг нэмэгдүүлдэг байна.