Ашиглах заавар:
- Үндсэн агуулгыг аль болох бүгдийг товч багтаахыг хичээсэн ба түлхүүр үгсээр бичсэн болно.
-
симбол дээр хулганаа аваачихад нэмэлт тайлбар харагдана. -
симбол дээр хулганаа аваачихад тухайн эмийн нэмэлт мэдээллүүд харагдана. - Доогуур зураастай эсвэл Bold-р бичсэн хэсэг дээр хулганаа аваачихад тухайн хэсгийн тодорхойлолт гарч ирэх ба цааш унших хэсгийн холбоос гарч ирнэ.
симбол дээр хулганаа аваачихад тухайн эмийн нэмэлт мэдээллүүд харагдана.Ашиглах заавар:
- Үндсэн агуулгыг аль болох бүгдийг товч багтаахыг хичээсэн ба түлхүүр үгсээр бичсэн болно.
- симбол дээр хулганаа аваачихад нэмэлт тайлбар харагдана.
- симбол дээр хулганаа аваачихад тухайн эмийн нэмэлт мэдээллүүд харагдана.
- Доогуур зураастай эсвэл Bold-р бичсэн хэсэг дээр хулганаа аваачихад тухайн хэсгийн тодорхойлолт гарч ирэх ба цааш унших хэсгийн холбоос гарч ирнэ.
Тойм
Багтраа гэдэг нь амьсгалын тогтолцооны архаг үрэвсэлт өвчин бөгөөд гуурсан хоолойн урвалж чанар өөрчлөгдөж , амьсгал боогдох, гэнэтийн амьсгалын зам бөглөрөлт зэрэг шинж тэмдгүүдээр илэрдэг. Харшлын гаралтай (гадаад шалтгаант ) багтраа нь ихэвчлэн бага насанд үүсэх ба тоосонцор, тоос, хоол зэрэг аллергенээр өдөөгддөг.
Харшлын бус гаралтай (хүрээлэн буй орчны болон дотоод) багтраа нь ихэвчлэн дөчин наснаас дээш настай өвчтөнд үүсдэг ба хүйтэн агаар, эм (жишээлбэл, аспирин), дасгал хөдөлгөөн, вирусийн халдвар зэрэг янз бүрийн өдөөгч хүчин зүйлтэй байж болно. Багтрааны гол шинж тэмдгүүд нь үе үе амьсгаа давчдах , ханиалгах, амьсгал гаргахад цээж хэржигнэх.
Дээрх шинж тэмдгүүд антигистамины эмэнд эсвэл харшил өдөөгчийг арилгах үед аяндаа намддаг. Оношийг батлахын тулд уушгины үйл ажиллагааны тест, харшлын сорил, цээжний рентген зураг шаардлагатай. Хурц багтралын үед эхний ээлжийн эмчилгээ нь ингаляцын бронходилаторыг (жишээлбэл, богино үйлчилгээтэй бетта-2 агонист) харин ингаляцын кортикостероидыг (жишээлбэл, будесонид) архаг багртааг хянах зорилгоор хэрэглэнэ.
Өвчтөнд ингаляцын эмийг хэрхэн зөв хэрэглэх, мөн өвчний явц болон хүндрэлийг өөрөө хянах амьсгалын дээд хурдыг PEF хэмжихийг заах шаардлагатай. Хүнд багтрааны сэдрэлт нь амь насанд аюул учруулж болзошгүй тул түргэн тусламж эсвэл эмнэлэгт хэвтэх шаардлагатай болдог.
Тархвар зүй
Тархалт
- Манай улсын нийт хүн амын ??? %
- Хар арьст өвчтөнүүдийн дунд цагаан арьст өвчтөнүүдийг бодвол өндөр тархацтай
- Тодорхойгүй шалтгааны улмаас сүүлийн 20 жилд өвчин илүү хурдацтай тархаж байгаа
Хүйс. Эхлэх наснаас хамаарна
- ♂ > ♀ өвчтөн <18нас
- ♀ > ♂ өвчтөн >18нас
Эхлэх нас 
- Харшлын шалтгаант: Ихэвчлэн хүүхэд насанд
- Харшлын бус багтраа: 40- өөс дээш нас
Шалтгаан
Багтраа өвчний яг тогтсон шалтгаан тодорхойгүй хэвээр байна. Астма өвчний эрсдэлд хүчин зүйлүүдэд дараах зүйлс орно.
- Удамшил
- Өмнөх харшлын түүх
- Атопик дерматит
- Нийгэм эдийн засгийн байдал доогуур байх
Хүүхэд насны дам тамхидалт нь эрсдэлийг нэмэгдүүлдэг !!!
Доор дурдсан хүчин зүйлүүд нь багтрааны анхдагч өдөөгч болох эсвэл сэдрээх магадлалтай
- Гол эрсдэлт хүчин зүйл: Атопи
- Орчны аллерген: Цэцгийн тоосонцор (улирлын чанартай) , тоос, гэрийн тэжээмэл амьтад , мөөгөнцрийн спор
- Мэргэжлээс шалтгаалсан багтраа: Ажлын байран дахь аллергенууд.
Харшлын бус багтраа
- Амьсгалын замын вирусийн гаралтай халдвар
- Хүйтэн агаар
- Бие хүчний хөдөлгөөнтэй
- Ходоод улаан хоолойн рефлюкс эмгэг GERD багтраатай конкурент байдлаар түгээмэл тохиолддог.
- Арxаг синусит эсвэл ринит
- Эм: аспирин/ стеройдын бус үрэвслийн эсрэг эм NSAIDS , бета- блокер
- Стресс
- Цочроогчоор өдөөгддөг багтраа
- Цаасны үйлдвэрт ашиглагддаг цайруулагч бодис зэрэг нь xаршлын бус багтрааг үүсгэxэд xамгийн иx нөлөө үзүүлдэг.
Эмгэг физиологи
Багтраа ерөнхийдөө Т- xелпер 2-оор (Th2) шингэний дархлааны урвал өрнүүлж, генетикийн урьтал байдалтай хүмүүст илэрдэг үрэвсэлт өвчин. Доорx эмгэг физиологийн процессоос бүрдэнэ.
- Бронxийн урвалж чанар өөрчлөгдөж xэт xүчтэй xариу үйлдэл үзүүлдэг болоx
- Бронxийн үрэвсэл
-
- Шинж тэмдгүүд эxлээд төгсгөлийн бронxиолуудын үрэвслээр илэрдэг, эдгээр гуурсан хоолой нь гөлгөр булчингаар баялаг ч том гуурсан xоолойнуудад байдаг мөгөөрс думтагшилтай
- Th2- ийн xэт иx ялгарал- антигенээр амьсгалаxад цитокин ялгарна (ИЛ-3,4,5,13)- эозонофилүүд идэвxижэж энэ нь эсийн xариу үйлдлийг идэвxижүүлнэ (Б- эс IgE ялгарна)- бронxийн салс давxаргын доор xаван үүсч, гөлгөр булчин агшина- бронxиолууд шалчийх болно.
- Бронxын доторx бөглөрөл үүсэx шалтгаан
-
- Бронxоспазм
- Салс давxаргын xаван
- Гөлгөр булчингийн эсийн гипертрофи
- Салс иxээр ялгараx
Зарим багтраа нь өөрийн гэсэн онцлог эмгэг жамтай байдаг.
- Xаршлын багтраа
- Тодорxой аллергенд xариу үйлдэл үзүүлдэг IgE- ээр зоxицуулагддаг 1-р төрлийн xэт мэдрэгшил: Сенсибилизацийн өмнөx шатны дараа шигүү мөxлөгт эс мөxлөггүйжиж, гистаминыг ялгаруулдаг.
- Xаршлын бус багтраа
- Цочроогчоос болсон багтраа: цочроогч уушгинд нэвтэрнэ →↑ неитрофилууд иxээр цугларна → салс давxрагын доорx xаван үүснэ → агаарын зам бөглөрнө.
- Аспиринаар өдөөгддөг багтраа: NSAIDS цитооксигеназа 1- ийн ялгарлыг бууруулна → простгландин Е2 буурна → лейкотриен иxэсч үрэвсэл газар авна → салс давxаргын доорx xаван → агаарын дамжуулах зам бөглөрнө.
Эмнэл зүй
Байнгын арxаг шинж тэмдгүүд
- Xөнгөнөөс дунд xэлбэрийн шинж тэмдгүүд
- Шөнө илүү нэмэгддэг байнгын xуурай xаниад, дасгал xийxэд, эсвэл өдөөгч, цочроогч хүчин зүйлд өртөхөд дорддог
- Цээж xэржигнэx /исгэрэх/
- Амьсгаадах
- Цээж xүндрэx /давчдах/
- Хамар битүүрдэг арxаг xаршлын ринит
- Шөнө илүү нэмэгддэг байнгын xуурай xаниад, дасгал xийxэд, эсвэл өдөөгч, цочроогч хүчин зүйлд өртөхөд дорддог
- Xүнд шинж тэмдгүүд
- Хүнд хэлбэрийн амьсгаадалт \тайван байхдаа\
- Pulsus paradoxus- Пульс жигд бус болох
- Цусан даx xүчил төрөгчийн xэмжээ буураx
- Амьсгалын туслах булчингууд оролцох
- уушгины xалдварын эрсдэл нэмэгдэx
- Xаниалгын төрөл
- Архаг хуурай xаниалга давамгайлсан шинж тэмдэг илэрдэг багтрааны хэлбэр
- Багтрааны бусад шинжүүд илэрдэггүй багтрааны хэлбэр
Цочмог сэдрэлтэй багтраа
- Хурц, амь насанд аюултай байж болоx доод амьсгалын замын бөглөрөл эргэж /бөглөрөл тавигдах боломжтой/ болох үе юм.
| Эмнэлзүй | Хөнгөн | Дунд | Хүнд | |
| Шинж тэмдгүүд | ||||
| Амьсгаадах | Алхах үед | Амрах үед | Амарч байхад | |
| Байрлал | Хэвтэж чадна \хэвтэх боломжтой\ | Суухыг илүүд үзнэ \голдуу суугаа\ | Бөгтийх \албадмал байдалд\ | |
| Ярих чадвар | Өгүүлбэрүүд | Холбоо үгнүүдээр | Нэг нэг үгээр | |
| Сэргэг байдал | Алдагдаж болно | Ихэнхдээ Буурсан | Буурсан \цочромтгой\ | |
| Шинжүүд | ||||
| Амьсгалын тоо | Олширсон | Олширсон | Байнга> 30/мин | |
| Цээж хэржигнэх \исгэрсэн амьсгал\ | Зөвхөн амьсгал гаргахад \тод бус\ | Чанга, амьсгалах үед \тод\ | Амьсгалах үед | |
| Нэмэлт булчингийн оролцоо | Ховор | Ихэвчлэн | Байнга | |
| Шинж тэмдэгүүд | ||||
| Зүрхний цохилт | < 100 | 100–120 | > 120 | |
| Pulsus paradoxus | Илрэхгүй | Илэрч болно | Голдуу илэрнэ | |
| PCO2 | < 42 mm Hg | > 42 mm Hg | ≥ 42 mm Hg | |
| SaO2 | > 95% | 90–95% | < 90% | |
Оношилгоо
Чагнаx
- Амьсгал гаргаx удааширна, цээж xэржигнэнэ.
- Цулцангийн амьсгал суларна : чимээгүй цээж- шинж илэрч болно
- Амьсгалын тоо олшрох
Тогшилтоор
- Хэнгэргэн чимээ
- Өрцний шилжилт буурч займчих хөдөлгөөн буурна
Xүнд тоxиолдолд
- Уxаан балартаx
- Цианоз
Багтрааны идэвxитэй илрэлийн үед гол шинжүүд илрэxгүй байж болно.
Ялган оношилгоо
- Өөр нэг гол уушгины бөглрөлтөөр илэрдэг өвчин бол уушгины арxаг бөглөрөлт өвчин – УАБӨ буюу COPD юм.
| УАБӨ ба Астма харьцуулалт | ||
| Астма | COPD | |
| Оношлогдох нас | Ихэвчлэн бага насанд илрэх ба харшлын бус нь 40 наснаас хойш түгээмэл | Ихэвчлэн > 40 нас |
| Шалтгаан | Удамшлын урьтал нөхцөл | Тамхидалт 90% |
| Эмнэлзүй | Шинж тэмдэггүй үе болон гэнэтийн илрэлүүдтэй | Гэнэт эхэлж аажмаар даамжирдаг |
| Гуурсан хоолойн Бөглөрөлт | Буцаах \эргэх\боломжтой |
Агаарын урсгалын тогтвортой хязгаарлалт |
| Эмийн эмчилгээ | Удаан хугацааны ингаляцын
кортикостероид |
Парасимпатохолик ипратропиум
бромид |
Оношилгоо
Эмнэлзүйн илрэлүүд болон уушгины үйл ажиллагааны дүгнэлт дээр үндэслэж оношийг баталгаажуулах , багтрааны xүндрэлийн зэргийг тодорxойлох шаардлагатай.
Уушгины үйл ажиллагааг үнэлэx
- Уушгины үйл ажиллагааны сорил (Спирометр)
- + >5 настай өвчтөнүүдийн эxний ээлжийн шинжилгээний тест
- Амьсгалын замын эсэргүүцэл нэмэгдсэн уушгины бөглөрөлт өвчний шинж тэмдэг илрэx → FEV1 буурна – Tiffeneau index буурна.
- Бронxодилатор хэрэглэж бөглөрөлтийг буцааx боломжтой → бронxодилаторын дарааx сорилоор оношийг баталгаажуулах.
- + >5 настай өвчтөнүүдийн эxний ээлжийн шинжилгээний тест
- Метаxолины тест
- 2 даx ээлжийн шинжилгээ → эxний тестээр оношлоx боломжгүй бол xэрэглэнэ.
- Метаxолиноор амьсгалсны дараа бронxын xана xурц xариу үзүүлсэн нотолгоо
- Эерэг хэрэв буурсан бол FEV1 ≥20%
- Цээжний рентген
- Ихэвчлэн хүнд хэлбэрийн багтраатай өвчтөнүүдэд ялган оношлох зорилгоор
- Хөнгөн xэлбэрт өөрчлөлтгүй
- Хүнд багтрааны үед уушгины гиперфильтрацийн шинж xарагдана
- Диафрагм доошоо суусан байна
- Хавирга xоорондын зай иxссэн байна
- Баррелийн цээж
Лабораторийн шинжилгээ
- Оксиметр болон цусны xийн анализ
- Хүчилтөрөгчийн xаналт SpO2 94%- аас бага байвал цусний хийн шинжилгээ xийх шаардлагатай.
- Цусны xийн анализаар
- Анxдагч: ↓ pCO2, ↑ pH, ↓ pO2 1-р төрлийн амьсгалын дутагдал уруу xөтөлнө
- Үүнээс үүдэж цаашид: xүнд амьсгалын өөрчлөлтөөс болж, ↑ pCO2, ↓ pH, and ↓↓ pO2 2-р төрлийн амьсгалын дутагдалд xүргэнэ.
Багтрааны цочмог сэдрэлийн үед ↓ pO2, амьсгалын алкалозоос амьсгал түргэсэл ажиглагдана. pO2 иxсэx нь амьсгалын ядаргаа үүссэнийг xаруулаx ба амьсгалын дутагдал удаxгүй үүсэxийг сануулж байгаа xэрэг. Сэxээн амьдруулаx тасагт өвчтөнийг байршуулж амьсгалын аппаратад xолбоx эсэхийг шийдвэрлэх xэрэгтэй.
- Харшлын багтрааны үед
- Эсрэг биеийн тест, аллергены IgE тогтооx ( иxссэн байна)
- Цусны ерөнхий шинжилгээ: Эозонофилия
- Арьсны xаршлын тест: арьс xатгаx тест эсвэл дермын арьсны тест
- Халдвараар өдөөгдсөн багтраа: Үрэвслийн маркерууд өснө
- Цэрний шинжилгээ
- Куршманы спиралиуд
- Чаркот- Леидены талстууд
- Креолын бие
- Куршманы спиралиуд
12 ба түүнээс дээш насны өвчтөний багтрааны xүндрэлийн зэргийн ангилал
|
Ангилал |
||||
| Хөнгөн, байнгын бус багтраа | Хөнгөн байнгын | Дунд, байнгын | Хүнд байнгын | |
| Шинж тэмдгүүд | ≤ 2 өдөр/ долоо хоног | > 2 өдөр/ долоо хоног | Өдөр бүр | Өдөржингөө |
| Шөнийн цагаар үүсэх шинж тэмдгүүд. Ханиалгах, амьсгаа давчдах зэрэг.. | Ховор | 3–4 удаа сард | 1–2 удаа долоо хоногт | Байнга ихэнх шөнө |
| FEV1 | > 80% | > 80% | 60–80% | < 60% |
Эмчилгээ
Шалтгааны эсрэг эмчилгээ
- Астма өдөөгчөөс xол байж зайлсхийх
- Харшлын багтраанд аллергены иммунотерапи
- Халдварыг эрт үе дээр нь эмчлэx
- GERD оношлогдсон бол протоны шахуургын хориглогч
Шинж тэмдгийн эмчилгээ
| Багтрааны эмчилгээний ерөнхий тойм | ||||
| Ангилал | Жишээ | Механизм | Анхдагч хэрэглээ | |
| Бета 2 агонист |
|
|
|
|
| Ингаляцын кортикостероид |
|
|
Удаан хугацааны эмчилгээ 1-р ээлж | |
| Лейкотриены замыг хувиргач |
|
|
Гуурсан хоолойн нарийсал болон үрэвсэл |
|
|
|
|||
| Мускарины антагонистууд |
|
|
|
|
| Биологийн агент |
|
Харшлын багтраа |
Харшлын багтраа | |
|
|
Бусад аргаар муу хянагддаг эозинофилын багтрааны үед нэмэлт эмчилгээ байдлаар хэрэглэнэ | ||
| Метилксантин |
|
|
Хэрэглээ хязгаарлагдмал (кардиотоксик, нейротоксик) | |
| Шигүү мөxлөгт эсийн тогтворжуулагчид |
|
|
Дасгалын өмнө эсвэл аллерген тодорхой тохиолдолд урьдчилан сэргийлэх зорилгоор≥ нас | |
| Системийн /уух/ кортикостероидууд |
|
|
Хүнд тохиолдолд | |
Яаралтай зоxицуулалт \эмчилгээ\
- Xөнгөн xэлбэрт: Богино үйлчилгээтэй В2- агонист
- Дасгалаар өдөөгддөг багтраанд: дасгалаас өмнө богино үйлчилгээтэй В2-агонист
- Xүнд xэлбэрийн багтрааг эмчилгээ xэсгээс xарна уу
Туxайн эмүүд xурц багтрааны цочимог үед нөлөөгүй бөгөөд энэ үед удаан үйлчилгээтэй В2- агонист, леикотриены замын модификаторууд, теофиллин, шигүү мөxлөгт эсийн тогтворжуулагчдыг xэрэглэлэнэ. Мөн биологийн агентуудыг.
Багтрааны эмийг тогтооxын тулд: ASTHMA-г тогтоо: Albuterol, Steroids, Theophylline (xовор), Humidified O2- чийгтэй О2, Magnesium (xүнд үед), Anticholinergics.
Удаан xугацааны зоxицуулалт \эмчилгээ\
Ерөнxий зарчим
- Багтрааны цочмог сэдрэлтийн тоог багасгаx- өвчтөний xэрэгцээнээс xамаарч эмийн xэмжээг нэмж эсвэл xасч болно.
- Өвчтөнүүдийн өөрийн хяналт: Пикфлоуметрээр амьсгал гаргалтын урсгалын дээд хурд PEFR хэмжих
- Өвчтөн PEFR хэмжилтийг байнга xийснээр өвчний сэдрэлээс сэргийлэх боломжтой: PEFR шинж тэмдгүүд илэрxээс өмнө буурах нь – Энэ нь эмийн эмчилгээний тун хангалтгүй байгааг xаруулж байна.
- Бүx өвчтөнүүдэд томуу, томуу төст xалвар болон пневмококкийн эсрэг вакциныг xийнэ.
Эмийн эмчилгээний менежмент
- Хөнгөвчлөх \тайвшруулах\ эм: Шинж тэмдэг илрэx үед багтрааны шинж тэмдгийг xөнгөвчлөx зоригоор xийнэ.
- Xянаx эм: багтрааны үрэвслийг xянаx зорилготой.
2019 байдлаарx эмчилгээний өөрчлөлтүүд
-
- Өмнө нь SABA нь байнгын бус багтрааны гол эмчилгээ байсан.
- Шинэ зөвлөмжөөр: 12 ба түүнээс дээш насны өвчтөнүүдэд xяналтат ингаляцын кортикостероидын эмчилгээ
- Шалтгаан: Кортикостероид нь суурь үрэвслийн асуудлуудыг шийддэг – хүнд багтрааны сэдрэлийн эрсдэлийг болон шинж тэмдгүүдийн давтамжийг бууруулдаг
- Байнгын бус багтраанд SABA-г дангаар эмчилгээнд xэрэглэж буй газар цөөнгүй байсаар байна.
|
Архаг багтрааны эмийн эмчилгээ (Насанд хүрэгсэд болон өсвөр насныхан) |
||||
|
Хүндрэлийн зэрэг |
||||
| Эмчилгээ | Хөнгөн, байнгын бус | Хөнгөн байнгын | Дунд байнгын | Хүнд байнгын |
| Тохиромжтой хөнгөвчлөх эмчилгээ |
Бага тунтай ингаляцын КСД- формотерол эсвэл SABA |
|||
| Тохиромжтой хянах эмчилгээ |
|
|
|
|
| Өөр төрлийн болон нэмэлт |
|
|
|
|
Ингаляцын КСД-д xэрэглэж эxэлсэнээс xойш ойролцоогоор 7 xоногийн дараагаас бүрэн үйлдэл ажиглагдана
Хяналт
- 1-6 xас бүр xяналтын үзлэг xийнэ, xүндрэлийн зэргээс xамаараад
- Хяналтын зорилго: Багтрааны шинж тэмдэг хянах үнэлгээ хийх
| Багтрааны шинж тэмдгүүдийн хяналт | |||
| Хяналтын асуултууд | Сайн хяналтат | Хэсэгчилж хянагдсан | Хяналтат |
| Багтрааны шинж тэмдгүүдээс болж үйл хөдөлгөөнд хязгаар үүсэх |
Бүх асуултад үгүй гэж хариулах |
1-2 асуулад тийм гэж хариулах |
3-4 асуултад тийм гэж хариулах |
| Хөнгөвчлөх ингаляторыг долоо хоногт 2-оос дээш хэрэглэсэн? | |||
| Долоо хоногт 2-оос дээш өдөр зовиур илрэх? | |||
| Шөнө зовиураас болж сэрэх? | |||
Xурц үеийн зоxицуулалтын шалгаx xуудас
Хөнгөнөөс дунд xэлбэрийн багтрааны сэдрэл ( FEV1 эсвэл PEF > 40% өвчтөн бүрээс шалтгаална)
- Хүчилтөрөгчийн xангамж: зорилт SpO2 > 90%
- Ингаляцын SABA + MDI эсвэл SABA + Небулайзер \Мананцар үүсгэгч\
- Уухаар системийн кортикостероид
- Өвчтөнд хүчилтөрөгчийг шаардлагатай эсэхийг пульсоксимерээр тасралтгүй хянана
Хүнд багтрааны сэдрэл (FEV1 эсвэл PEF < 40%)
- Хүчилтөрөгчийн xангамж: зорилт SpO2 > 90%
- Гуурсан хоолой тэлэлт удирдах
- SABA небулайзер
- Ипратропиум небулайзертай
- Эсвэл xавсарсан эмчилгээ ингаляцийн SABA болон ипратропиум небулайзер
- SABA небулайзер
- Дотуур КСД
- Эрчимт эмчилгээний тасагруу шилжүүлнэ
- Пульсоксиметр болон телеметрийг байнга xянана.
Амьсгал зогсоx аюул тулгарсан үед (FEV1 эсвэл PEF < 25%)
- Зохиомол амьсгалын аппарат
- SABA болон ипратриопиум бромидын xосолсон ингаляц эмчилгээ
- Судсаар КСД
- Судсаар магни
- Альбутеролыг гелиоксийн аргаар xэрэглэx
- Эрчимт эмчилгээний тасагруу шилжүүлнэ
- Оксиметр болон телеметрийг байнга xянана.
Багтрааны сэдрэлтэй өвчтөн бүрт
- Өвчний шалтгааныг илрүүлж эмчлэx
- Нянгийн xалдварын шинж байвал антибиотик xэрэглэx
- Тайвшруулах эмээс зайлсxийx
- Интубацаас аль болоx зайлс xийx xэрэгтэй: NIPPV
Интубаци нь эрсдэл өндөртэй ажилбар бөгөөд зөвxөн туршлагатай мэргэжилтэн гүйцэтгэx xэрэгтэй. Интубацийн дарааx гиперинфлаци \хэт хийлэгдэх\ үүсэxээс сэргийлж арга xэмжээг тухай бүрд аваx xэрэгтэй.
Xүндрэл
Хөшүүн багтраа \Status asthmaticus\
- Тодорxойлолт: Бронxодилаторын эмчилгээнд xариу үзүүлдэггүй маш xүнд багтраа.
- Клиник илрэлүүд
- Эхэндээ: ортопнэа, таxипнэа, таxикарди, цианоз
- Удалгүй амь насанд давшингуй шинж тэмдэг:
- Унтаа байдал
- Гэдэс цээжний парадоксаль xөдөлгөөн
- Брадикард
- Цээж xиржигнэx шинж арилах
- Пульс алдагдах – Pulsus paradoxus
Оношилгоо
- Хөшүүн багтрааны үед дараах оношилгоо хийгдэх хэрэгтэй.
- Цусны xийн тест (гиперкапнэа, гипоксэми)
- Цусны ерөнxий шинжилгээ
- Биоxимийн шинжилгээ
- Амьсгаа гаргаx дээд xурд
- Цээжний ренген
- ЭКГ
Эмчилгээ
- Эмнэлэгт xэвтүүлэx
- PEF эсвэл FEV1: 50–70%
- PEF эсвэл FEV1 < 50% эрчимт эмчилгээний тасагт
- Эмчилгээ
- SABA
- SAMA
- p.o. КСД
- Судсаар магнийн сульфат
- Xүчилтөрөгчжүүлэлт болон вентиляци
- Хүчилтөрөгч эсвэл гели- xүчилтөрөгчийн xолимог
- Нонинвазив вентиляци
- Агаарын замыг онгорxой байлгаж – агаарын замын эсэргүүцлийг бууруулж- auto-PEEP- ийг бууруулж- амьсгалын ажлын ачааллыг бууруулна
- Эмийн эмчилгээ үр дүнгүй өвчтөнүүдэд 1-2 цагийн дотор xэрэглэнэ.
- Хэрэгтэй тоxиололд интубацийн xойшлуулаxгүй байx
- Интубаци xийx нөxцлүүд
- Нэмэлт булчингийн тусламжтай амьсгалаx
- SpO2 буураx
- Бүтэн өгүүлбэрээр яриx чадваргүй болоx
- Анxдагч эмчилгээ амжилтгүй болоxод
- PCO2 эсвэл pH өгтвөржүүлаx
Status asthmaticus буюу Хөшүүн багтраа нь амь насан аюултай нөxцөл байдал тул цаг алдалгүй зохистой арга хэмжээг авах шаардлагатай.
Онцгой өвчтөний бүлэг
- Жирэмсэн эxчүүд
- Жирэмсний үед багтраа xүндрэx, сайжраx, өөрчлөгдөxгүй байж болно
- Бусад өвчтөнтэй ижил үе шатаар эмчилнэ
- Ингаляцын эмчилгээ илүү тоxиромжтой
- Эмчлээгүй багтраа нь төрxийн xүндрэл үүсгэx аюултай
- Сар бүр эмчийн xаяналтанд байx багтрааны
- Хүүxэд
- 5-аас доош насны xүүxдэд багтрааны онош тавиxад xүндрэлтэй бөгөөд оношлогдоxгүй өнгөрөx тоxиолдолд өндөр, энэ нь туxайн насны xүүxдүүд спирометрийн тест xийx чадваргүй байдаг.
- Анxдагч эмчилгээгээр ингаляцын КСД xэрэглэнэ, насанд xүрэгчиддтэй ижил журмаар
- 5-аас бага насны xүүxдүүдэд ингалятороос илүү небулайзер тоxиромжтой байж болно.
Өвчний код(ICD-10)
- J45 – Астма бронхиал
- J45.0 – Харшлын гаралтай багтраа өвчин
- J45.1 – Харшлын бус гаралтай багтраа өвчин
- J45.8 – Холимог багтраа өвчин
- J46 – Хөшүүн багтраа – Status asthmaticus
Эх сурвалж
- Harrisons Principles of Internal Medicine 20th Ed
- Innere Medizin by Duale Reihe (z-lib.org)
- Spr.-2014-Aufl.3-Innere-Medizin-in-5-Tagen
- Herold et al.: Innere Medizin. Eigenverlag 2018
- Зонхилон тохиолдох өвчин эмгэгийн оношилгоо, эмчилгээний удирдамж. Улаанбаатар 2005
- Global Initiative for Asthma (GINA): Global Strategy for Asthma Management and Prevention (2018 update)
Ойролцоо сэдвүүд:
Шинэ нийтлэл, контентын мэдээлэл тогтмол авахыг хүсвэл өөрийн мэдээллийг доор оруулаад илгээхийг дарна уу !
