Гуурсан хоолойн багтраа (Asthma)

Багтраа гэдэг нь амьсгалын тогтолцооны архаг үрэвсэлт өвчин бөгөөд гуурсан хоолойн урвалж  чанар өөрчлөгдөж , амьсгал боогдох, гэнэтийн амьсгалын зам бөглөрөлт  зэрэг шинж тэмдгүүдээр илэрдэг.  Харшлын гаралтай (гадаад шалтгаант ) багтраа нь ихэвчлэн бага насанд үүсэх ба тоосонцор, тоос, хоол зэрэг аллергенээр өдөөгддөг.

Харшлын бус гаралтай (хүрээлэн буй орчны болон дотоод)  багтраа нь ихэвчлэн дөчин наснаас дээш настай өвчтөнд үүсдэг ба хүйтэн агаар, эм (жишээлбэл, аспирин), дасгал хөдөлгөөн, вирусийн халдвар зэрэг янз бүрийн өдөөгч хүчин зүйлтэй байж болно. Багтрааны гол шинж тэмдгүүд нь  үе үе  амьсгаа давчдах , ханиалгах, амьсгал  гаргахад  цээж хэржигнэх.

Дээрх шинж тэмдгүүд антигистамины эмэнд  эсвэл харшил өдөөгчийг арилгах үед аяндаа намддаг. Оношийг батлахын тулд уушгины үйл ажиллагааны тест, харшлын сорил,  цээжний рентген зураг шаардлагатай. Хурц багтралын үед эхний ээлжийн эмчилгээ нь ингаляцын бронходилаторыг (жишээлбэл, богино үйлчилгээтэй бетта-2 агонист) харин ингаляцын кортикостероидыг (жишээлбэл, будесонид)  архаг багртааг хянах зорилгоор хэрэглэнэ.

Өвчтөнд ингаляцын эмийг  хэрхэн  зөв хэрэглэх,  мөн өвчний явц болон хүндрэлийг өөрөө хянах  амьсгалын дээд хурдыг PEF хэмжихийг заах шаардлагатай.  Хүнд багтрааны сэдрэлт нь амь насанд аюул учруулж  болзошгүй тул  түргэн тусламж эсвэл эмнэлэгт хэвтэх шаардлагатай болдог.

Тархалт

• Манай улсын хөдөө орон нутгийн хүн амд тархалт 1.1 % (1999-2000 он)
• Улаанбаатар хот
  • Тархалт 2.1% (1999-2000 он)
  • Тархалт 15.6% (эрэгтэй 14.5%, эмэгтэй 16.6% С.Мөнхбаярлах 2010 он)
  • Оношлогдсон астмын тархалт 4.7% (эрэгтэй 3%, эмэгтэй 6,8% С.Мөнхбаярлах 2010 он)
• Хар арьст өвчтөнүүдийн дунд цагаан арьст өвчтөнүүдийг бодвол өндөр тархацтай
• Тодорхойгүй шалтгааны улмаас сүүлийн 20 жилд өвчин илүү хурдацтай тархаж байгаа

Хүйс. Эхлэх наснаас хамаарна

• ♂ > ♀ өвчтөн <18нас
• ♀ > ♂ өвчтөн >18нас

Эхлэх нас 

• Харшлын шалтгаант: Ихэвчлэн хүүхэд насанд
• Харшлын бус багтраа: 40- өөс дээш нас