Mиокардит (Myocarditis)

Миокард (зүрхний булчин)-ийн үрэвсэлт эмгэгийг миокардит гэнэ. Голдуу залуу насанд тохиолддог ба залуучууд дунд тохиолддог гэнэтийн үхлийн шалтгааны ойролцоогоор 10% -ийг эзэлдэг. Миокардитыг шалтгаанаар нь халдварын шалтгаант болон халдварын бус шалтгаант гэж хоёр ангилдаг. Хамгийн түгээмэл шалтгаан нь вирусийн халдвар байх ба гол төлөв амьсгалын дээд замын халдвар авсантай цаг хугацааны хувьд тохирдог байна. Үүнээс гадна  COVID-19-ын вакцинжуулалт, цочмог ревматик халууралт эсвэл аутоиммуны эмгэгүүд (Ж.нь: тогтолцооны улаан яршил, васкулит хам шинжүүд) -ийн үед мөн тохиолддог. 

Эмнэл зүйн хувьд өвчтөнд зовуурь, шинж тэмдэг илрэхгүй буюу асимптоматик явцтай эсвэл цээжээр өвдөх (ЗТСӨ/зүрхний шигдээс төст эмнэл зүйн шинжүүд), хэм алдалтын шинжүүд болон зүрхний дутагдлын шинжүүд илэрдэг.  Перимиокардитын үед зүрхний үнхэлцэг хальс үрэвссэнээр цээжээр хатгаж өвдөх нэмэлт шинж ажиглагддаг.

Оношилгоонд ЭКГ, үрэвслийн маркерүүд, болон зүрхний биомаркерууд, трансторацик эхокардиограф (ТТЕ) зэрэг зүрхний өвчний үеийн анхан шатны шинжилгээнүүдийг (First line tests) хийх шаардлагатай бөгөөд эндомиокардийн биопсийн шинжилгээгээр (ЭМБ/EMB) оношийг баталдаг. Харин ЭМБ хийх боломжгүй нөхцөлд альтернатив зүрхний MRI шинжилгээг (Cardiovascular Magnetic Resonance (CMR) imaging) хийхийг санал болгодог.

Миокардит хэдэн долоо хоногийн дотор ямар нэг үлдэцгүй аяндаа эдгэх боломжтой учир миокардитад чиглэсэн өвөрмөц эмчилгээ дийлэнхдээ шаардлагагүй, харин өвчтөн чанд дэглэм сахих хэрэгтэй . Хэрвээ дээр дурдсан эмнэл зүйн шинжүүд, хүндрэл илэрч байгаа бол шинж тэмдгийн эсрэг эмчилгээг хийх ба шалтгаан тодорхой бол шалтгааныг зайлуулах (Ж.нь эмийн хэрэглээнээс үүдэлтэй миокардит, архи, хүнд металлын хордлогын шалтгаант миокардит), харин халдварын шалтгаант миокардит буюу халдвар байгаа нь нотлогдвол үүсгэгчийн эсрэг (антибиотик, антимикотик/мөөгөнцрийн эсрэг эм, виростатик/вирусын эсрэг эм) буюу дархлаа дарангуйлах эмчилгээг (immunosuppression) эрт эхэлж чадвал өвчтөний тавилан сайн байх болно . Вирусын гаралтай миокардитаар өвчилсөн насанд хүрэгчдийн ихэнх нь бүрэн эдгэрдэг боловч тэлэгдэлт кардиомиопати болж хүндрэх бага зэргийн эрсдэлтэй.  Харин нялхаст тавилан муу байдаг.

Хүнд зэргийн миокардит нь зүрхний шок, гемодинамикт хүчтэй нөлөөтэй хэм алдалт болон олон эрхтний дутагдал, хамгийн хүнддээ зүрхний гэнэтийн үхэлд хүргэх аюултай. 

Анагаах ухааны терминологид зүрхний давхаргуудын үрэвсэлт өвчнүүдийг тодорхой ялган салгаж тодорхойлсон байх боловч ном, сурах бичгүүдэд ижил, ойролцоо утгаар эсвэл хооронд нарийн салгаж бичээгүйгээс харгалзан бид олон улсын тодорхойлолтыг нэмж тусгахаар боллоо.

• Миокардит (Мyocarditis): Зүрхний булчингийн хязгаарлагдсан үрэвсэл
  • WHO/ISFC: Гистологи, иммунологи, иммунгистохимийн шалгуураар зүрхний булчин/миокардийн үрэвсэлт өвчин оношлогдсоныг хурц миокардит гэнэ.
  • WHO-Ангиллаар мөн миокардитыг халдварт кардиомиопати хэмээн тодорхойлсон ч байдаг.
  • Перимиокардит (Perimyocarditis): Зүрхний булчин анхдагчаар үрэвсэн эргэн тойрныхоо перикардад халдварласан хэлбэр
• Перикардит (Рericarditis): Зүрхний үнхэлцэг хальс/перикардийн хязгаарлагдсан үрэвсэл
  • Миоперикардит (Myopericarditis): Зүрхний перикард анхдагчаар үрэвсэн эргэн тойрныхоо миокардад халдварласан хэлбэр
• Панкардит (Pancarditis): Зүрхний бүх давхаргыг хамарсан үрэвсэл (Эндокард, миокард, эпикард, перикард)